Đìu hiu bia Tết

Mặc dù các hãng bia lẫn nhà phân phối mặt hàng bia đã "lấy đà" từ sớm nhưng đến nay, nhu cầu thị trường của mặt hàng này còn khá thấp. Đặc biệt, trong dịp Noel vừa qua, tiêu thụ bia tại các siêu thị được ghi nhận chậm hơn hẳn so với những năm trước.

Tiêu thụ chậm

Giải thích hiện tượng này, đại diện Công ty TNHH Sapporo Việt Nam (bia Sapporo) cho biết tâm lý lo ngại kinh tế thế giới suy thoái, DN xuất khẩu bị cắt giảm đơn hàng dẫn đến một bộ phận người lao động mất việc hoặc bị giảm thu nhập nên người tiêu dùng có xu hướng giảm chi tiêu. "Không chỉ tiêu thụ bia tại các cửa hàng, đại lý, siêu thị… giảm mà kênh nhà hàng, khách sạn cũng rớt doanh số so với cùng kỳ trước Tết 2022" - đại diện này tiết lộ.

Một nguyên nhân khác khiến tiêu thụ bia chưa tích cực là do từ đầu năm đến nay, các hãng sản xuất đã điều chỉnh giá bia 2-3 lần trong năm nay (lần 1 vào tháng 4, lần 2 vào tháng 9 và lần gần đây nhất là tháng 11). Giá bia sau điều chỉnh đã tăng khoảng 10% so với năm 2021 cũng góp phần kéo giảm đà tiêu thụ mặt hàng chủ lực Tết này.

Nhân viên kinh doanh một hãng bia lớn tại TP HCM phân tích thông thường, sau một đợt điều chỉnh giá bia từ nhà máy, thị trường sẽ mất 3 tuần đến 1 tháng để tiêu thụ hết lượng bia tồn (trước khi tăng giá) và tăng giá theo lộ trình để người tiêu dùng không bị sốc. Đến nay, những loại bia phổ biến đã hình thành mặt bằng giá mới. Các đại lý sẽ linh động điều chỉnh tăng/giảm giá tùy theo tín hiệu thị trường.

Quản lý ngành hàng bia một hệ thống siêu thị khá lớn tại TP HCM cho hay thời điểm này những năm trước, bia mẫu xuân đã "cháy hàng", rất khó để DN hoặc khách lẻ tìm được bia mẫu xuân với số lượng lớn làm quà biếu, tặng. Năm nay, tình hình khác hẳn, hiện trong kho của siêu thị còn hơn 1.000 thùng bia mẫu xuân các loại. 

"Khách chủ yếu mua 1-2 thùng để uống, nhiều lắm mua 5-10 thùng. Còn khách DN mua 100-200 thùng làm quà Tết thì rất ít. Chúng tôi hỏi lý do thì đa số khách hàng trả lời do kinh tế khó khăn, DN cắt giảm chi phí quà tặng cuối năm nên mặt hàng bia không còn được ưu tiên. Trong khi đó, khách lẻ cũng chưa vội mua sắm nhiều trong giai đoạn này mà còn chờ lương, thưởng Tết để cân đối chi tiêu" - vị quản lý này thông tin và dự đoán, sức mua mặt hàng này có thể tăng vào 10-15 ngày trước Tết.

Khó giảm giá thêm

Bà Trương Thị Kiều, chủ đại lý bia nước ngọt tại quận 1, cho biết rút kinh nghiệm từ năm ngoái tiêu thụ bia mùa Tết không còn thuận lợi như những năm trước nên không đại lý nào dám trữ hàng quá nhiều, mà phải tính toán kỹ lưỡng khi nhập hàng nếu không sẽ bị ứ, không tiêu thụ hết.

Còn theo ông Ngô Hoàng Long, chủ đại lý bia nước ngọt trên đường Phạm Thế Hiển, quận 8, buôn bán bia Tết khoảng chục năm trước vừa có lời nhiều vừa bán được số lượng lớn. Còn vài năm nay, mặt hàng này được bày bán khắp nơi từ tiệm tạp hóa, cửa hàng tiện ích, siêu thị, với giá cả khá ổn định, thậm chí còn được giảm giá tặng quà. Do đó, đại lý không dám tự ý đẩy giá cao, cũng không thể trữ hàng với số lượng lớn mà phải cân đối sao cho vừa đủ bán là đã thành công.

Trong bối cảnh sức mua chậm, các siêu thị, cửa hàng buộc phải chủ động giảm giá để kích thích nhu cầu của khách hàng. Ghi nhận tại hệ thống cửa hàng Bách Hóa Xanh ở TP HCM, bia Tiger loại thùng 12 lon (mỗi lon 500 ml) từ 275.000 đồng giảm còn 255.000 đồng/thùng, bia Việt loại thùng 12 lon từ 135.000 đồng giảm còn 123.000 đồng, Strongbow mua 4 tặng 1.

Tương tự, tại nhiều siêu thị Co.opmart, cửa hàng Co.opFood, bia Tiger (loại 24 lon) từ 374.500 đồng giảm còn 366.000 đồng/thùng, bia Larue từ 262.600 đồng/thùng giảm còn 199.000 đồng/thùng, bia Tiger Crystal giảm 3.000 đồng còn 394.000 đồng, bia Heineken giảm 1.400 đồng còn 432.000 đồng/thùng, Heineken bạc giảm 9.000 đồng còn 443.000 đồng/thùng. 

Một số siêu thị khác như MM Mega Market, Emart... cũng đang áp dụng giảm giá cho nhiều loại bia nhưng mức giảm thấp hơn (phổ biến chỉ khoảng 3%-8%). Riêng tại MM Mega Market, bia Heineken được giảm giá từ 445.000 đồng còn 426.000 đồng/thùng nhưng khách chỉ được mua có giới hạn 3 thùng/người.

Tại các đại lý bên ngoài, giá bia bán ra không giảm nhưng chỉ cao hơn đôi chút so với mức giá đã giảm ở siêu thị. Chẳng hạn bia Heineken 434.000 đồng/thùng, Heineken bạc 455.000 đồng/thùng, bia Tiger dao động từ 366.000-410.000 đồng/thùng... Tuy nhiên, cũng có đại lý đẩy giá bia Heineken và Tiger cao hơn 20.000 - 30.000 đồng/thùng. Nguyên nhân được lý giải là do không được nhà phân phối "ra hàng" nên họ phải mua lại từ các đại lý khác.

Các siêu thị cho hay giá bia từ nay tới Tết khó có khả năng giảm sâu bởi đây là mặt hàng mua đứt bán đoạn, siêu thị đã trả tiền trước để kéo hàng về bán. Ngoài ra, đây là mặt hàng để thu hút khách và lấy doanh số nên siêu thị đã tính toán giá bán hấp dẫn, thường thấp hơn các cửa hàng tạp hóa khoảng 5%-10%. Mặt hàng này có tỉ lệ lợi nhuận rất thấp (có nơi lợi nhuận chưa đến 1%), nếu giảm giá mạnh sẽ lỗ vốn. 

"Như đợt World Cup vừa rồi, chúng tôi chạy chương trình khuyến mãi cho bia với mức khuyến mãi rất tốt nhưng vẫn không cạnh tranh lại các đại lý bên ngoài. Hiện nhiều đại lý ôm hàng với số lượng lớn, thị trường không thuận lợi nên họ "đạp giá" để đẩy hàng ra" - giám đốc kinh doanh một hệ thống siêu thị bộc bạch.