Đây là thông điệp chính của Hội thảo "Vai trò của xếp hạng tín nhiệm trong quản trị rủi ro tín dụng" do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) phối hợp với Công ty CP FiinRatings và S&P Global Ratings tổ chức ngày 25/10 tại Hà Nội.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhận định, xếp hạng tín nhiệm (XHTN) là công cụ hữu hiệu giúp các hoạt động trên thị trường tài chính diễn ra minh bạch, công khai, qua đó thúc đẩy các thị trường tài chính tiền tệ, thị trường vốn phát triển an toàn và bền vững hơn.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc XHTN còn hạn chế, chưa trở thành quy định bắt buộc như kiểm toán độc lập. Trong khi đó, XHTN đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) cũng như DN đóng vai trò hết sức quan trọng trong hoạt động tài chính ngân hàng cũng như sản xuất kinh doanh.
Nếu các ngân hàng được tổ chức uy tín XHTN cao sẽ giúp ngân hàng có nhiều lợi thế. "Đối với các DN, nếu như XHTN tốt sẽ giúp tiếp cận nguồn vốn ngân hàng nhanh chóng với nhiều ưu đãi; khi giao dịch với đối tác trong và ngoài nước được ưu đãi về giá cả, dịch vụ", ông Nguyễn Quốc Hùng nói.
Ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng Giám đốc FiinRatings nhận định, nhu cầu đầu tư dài hạn rất lớn trong khi Việt Nam thiếu một cơ chế cho người dân, DN đầu tư dài hạn. Tiền của người dân, DN chủ yếu gửi ngân hàng, thậm chí các công ty bảo hiểm cũng chủ yếu là gửi tiền ngân hàng và mua trái phiếu chính phủ với lợi tức 3%.
Do đó, rất khó bảo đảm vấn đề tạo giá trị cho khách hàng. Để thị trường phát triển cần có niềm tin mà muốn có niềm tin đòi hỏi có sự minh bạch.
Do vậy, DN cần chủ động minh bạch hồ sơ trên thị trường vốn để đa dạng hóa nguồn vốn. XHTN độc lập, chủ động minh bạch hồ sơ sẽ giúp DN đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, không chỉ là ngân hàng hay các nhà đầu tư cá nhân, tổ chức…
"Việc XHTN sẽ không chỉ cung cấp thông tin mà thông qua kết quả đó để hình thành đường cong lãi suất. XHTN là hướng giải quyết nhưng để thực hiện được cần nỗ lực của tất cả các bên không chỉ cơ quản quản lý Nhà nước", ông Nguyễn Quang Thuân nói.
Nhận định về vai trò của XHTN đối với thị trường tín dụng, ông Ritesh Maheshwari, Giám đốc điều hành phụ trách khu vực Đông Nam Á của S&P Global Ratings nêu quan điểm, phát triển thị trường trái phiếu là yếu tố quan trọng để có thể phân bổ nguồn vốn hiệu quả. Thị trường thứ cấp sôi động cần có nền tảng nhà đầu tư đa dạng và thanh khoản tốt. Đó là cơ sở để nhà đầu tư mở rộng - XHTN và đánh giá chặt chẽ các tổ chức phát hành giúp nhà đầu tư thẩm định độ tin cậy về khả năng thanh toán và nâng cao tính minh bạch.
"Gia tăng độ sâu thị trường trái phiếu - XHTN và đánh giá về các tổ chức phát hành kết hợp phân tích so sánh giúp quá trình đưa ra quyết định của nhà đầu tư tốt hơn. Bên cạnh đó, minh bạch trên thị trường trái phiếu cũng cung cấp thêm các thông tin cần thiết đến nhà đầu tư, giúp cải thiện các quyết định tín dụng và góp phần bảo đảm an toàn cho hệ thống tài chính quốc gia", ông Ritesh Maheshwari nói.
Các chuyên gia nhận định, ngân hàng sẽ có thêm thông tin đầy đủ để thẩm định tình hình tài chính, khả năng trả nợ cũng như các rủi ro của DN được XHTN độc lập trong công tác quản trị rủi ro tín dụng và đầu tư vào các công cụ nợ.
Khi có nhiều hơn các DN Việt Nam được XHTN sẽ tạo điều kiện để các TCTD có thể áp dụng phương pháp quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế, cụ thể là Basel 3 đang được triển khai bởi các TCTD tại Việt Nam. Theo đó, các chính sách và hệ số rủi ro có thể tham chiếu đến kết quả XHTN độc lập theo phương pháp chuẩn hóa (Standardised Approach – SA) bên cạnh hệ thống XHTN nội bộ (Internal Rating Based Approach – IRB) của các TCTD.
"Xếp hạng tín dụng được áp dụng sẽ góp phần hỗ trợ các TCTD và cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng dựa trên chất lượng tín dụng thay vì theo nhóm ngành như hiện nay", đại diện Ngân hàng Mizuho nhận định.
Tại hội thảo, các diễn giả đã thảo luận việc phân loại đánh giá trái phiếu với các mức độ XHTN khác nhau sẽ hỗ trợ cho các nhà đầu tư trong việc quản trị danh mục đầu tư theo mức độ XHTN tùy theo mức độ an toàn và mô hình hoạt động của định chế đầu tư.
Tại hội thảo, các chuyên gia cũng trao đổi về năng lực của các tổ chức XHTN hiện nay và khả năng đáp ứng nhu cầu của thị trường và nhà đầu tư cũng như những thay đổi chính sách nhằm xây dựng thông lệ XHTN tại Việt Nam. Hội thảo cung cấp thêm góc nhìn đa chiều về XHTN độc lập từ thông lệ quốc tế, thực tiễn tại Việt Nam; kinh nghiệm và hiệu quả triển khai tại các nước.
Anh Minh
