UBND tỉnh Đắk Lắk vừa ban hành văn bản về tăng cường chỉ đạo phòng ngừa vi phạm, tội phạm trong hoạt động sản xuất, buôn bán thực phẩm là cà phê bột sau khi phát hiện nhiều vụ sản xuất, buôn bán cà phê giả.
Sản xuất cà phê bột không có… cà phê!
Từ năm 2022 đến nay, cơ quan chức năng tỉnh Đắk Lắk đã phát hiện 6 vụ sản xuất, buôn bán cà phê bột giả và Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Lắk đã khởi tố, điều tra 6 vụ án về tội "Sản xuất hàng giả là thực phẩm". Trong đó, VKSND tỉnh đã truy tố 2 vụ với 3 bị can và TAND đã đưa ra xét xử. Tổng giá trị hàng hóa vi phạm được phát hiện, thu giữ lên đến hơn 3,5 tỉ đồng.
Điển hình, Công an tỉnh Đắk Lắk đã phát hiện và thu giữ hơn 1.400 kg được đóng gói, mang các nhãn hiệu Lozio coffee và Việt Hoàng coffee tại hộ kinh doanh Doãn Thị Minh Huệ (SN 1978, ngụ xã Hòa Khánh, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk). Các sản phẩm này trên bao bì đều công bố có hàm lượng caffeine đạt tối thiểu 1%, thành phần sản phẩm gồm các loại cà phê như Arabica, Robusta, Moka, Catimor….
Cơ quan chức năng tỉnh Đắk Lắk phát hiện, xử lý một cơ sở sản xuất cà phê giả Ảnh: TRƯỜNG LƯU
Tuy nhiên, cơ quan chức năng xác định thành phần chính được các đối tượng sử dụng là đậu nành, bơ công nghiệp, hóa chất tạo màu caramel, muối, nước mắm, hóa chất tạo mùi cà phê và một số lượng nhỏ hạt cà phê. Qua giám định, hàm lượng caffeine có trong các sản phẩm cà phê mang nhãn hiệu Lozio coffee và Việt Hoàng coffee chỉ đạt từ 0,08% đến 0,23% (thấp hơn 70% so với công bố và tiêu chuẩn).
Thậm chí, dù là thủ phủ cà phê Việt Nam nhưng gian thương đã sản xuất cà phê bột giả ở tỉnh khác vẫn đưa đến tỉnh Đắk Lắk để tiêu thụ. Theo đó, ngày 20-7, Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an tỉnh Đắk Lắk phát hiện xe tải vận chuyển và bán tổng cộng hơn 1.200 gói cà phê giả mang nhãn hiệu Nhật Nguyên, Tân Nhật Nguyên.
Các đối tượng khai nhận toàn bộ số cà phê giả trên được sản xuất tại Chi nhánh Công ty TNHH Tân Vĩnh Kỳ (huyện Bình Chánh, TP HCM) sau đó vận chuyển đi bán tại các tỉnh Đắk Lắk, Phú Yên, Quảng Ngãi, Bình Định. Khám xét trụ sở công ty này, cơ quan công an thu giữ 12.830 gói cà phê bột mang nhiều nhãn hiệu. Trên bao bì ghi thành phần là các loại cà phê Arabica, Robusta, Moka… hàm lượng caffeine từ 1% đến 2%. Thế nhưng, kết quả giám định, nhiều sản phẩm có hàm lượng caffeine bằng 0. Các đối tượng khai nhận đã thực hiện theo công thức tỉ lệ sử dụng 70% là đậu nành, 10% là bắp và 20% là cà phê, bơ công nghiệp, hương liệu, chất tạo màu. Có loại không có thành phần là cà phê.
Ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng
Theo VKSND tỉnh Đắk Lắk, để sản xuất ra các sản phẩm cà phê bột giả thì các đối tượng thường sử dụng nguyên liệu chính là đậu nành vì có giá rẻ hơn cà phê rất nhiều. Hạt đậu nành sau khi rang cháy sẽ có mùi vị đắng gắt gần giống hạt cà phê rang. Trong quá trình rang đậu nành, các đối tượng sẽ thêm hóa chất tạo màu như caramel để khi xay ra bột màu nâu giống như cà phê. Việc thêm bơ công nghiệp nhằm để tạo độ thơm, béo và thêm hương liệu cà phê để tạo mùi cà phê. Tùy công thức của từng cơ sở, các đối tượng có thể thêm bột bắp để tạo độ sánh, thêm muối, nước mắm để tạo vị mặn và mùi đặc trưng giống một số loại cà phê bột cao cấp.
Sau khi sản xuất, đóng gói, các sản phẩm này sẽ được đưa đi giới thiệu tại các quán cà phê, tiệm tạp hóa với giá từ 65.000 đồng/kg đến 110.000 đồng/kg, thấp hơn rất nhiều so với cà phê bột thật. "Điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh cà phê, thương hiệu và uy tín ngành cà phê. Cà phê bột giả có các thành phần hóa chất tạo màu, tạo mùi, chất điều vị nên việc sử dụng lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, dị ứng, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến ung thư" - VKSND tỉnh Đắk Lắk nhận định.
Ông Trần Đức Nhật, Phó Chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột, cho biết TP đã xây dựng đề án phát triển thương hiệu "Thành phố cà phê của thế giới". Việc sản xuất, buôn bán cà phê giả sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc xây dựng thương hiệu này. "TP đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh xử lý triệt để các hành vi sản xuất, buôn bán cà phê giả để tránh ảnh hưởng đến thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột" - ông Nhật nói.
Tăng cường giám sát, xử lý
UBND tỉnh Đắk Lắk yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Sở Công Thương, Sở Y tế, Công an tỉnh và Cục Quản lý thị trường tỉnh Đắk Lắk xây dựng tài liệu về nội dung hướng dẫn cách nhận biết cà phê bột giả, cách kiểm tra và đánh giá về chất lượng cà phê. Đề nghị Công an tỉnh chỉ đạo tiếp tục tăng cường công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực sản xuất cà phê giả. Trong đó lưu ý đến các đối tượng sản xuất cà phê giả ở ngoài tỉnh, mang sản phẩm giả vào địa bàn Đắk Lắk tiêu thụ làm ảnh hưởng đến thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột.
