Phóng viên Tiền Phong theo dõi Phúc Du từ những ngày nam rapper còn là sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân, là cậu nhân viên của một tiệm bánh ở Hà Nội, tới ngày Phúc Du trở thành một trong những rapper được yêu thích ở Việt Nam. Phóng viên nhiều lần ngỏ lời mời Phúc Du tham gia buổi phỏng vấn, tuy nhiên anh luôn từ chối và nói rằng "chưa sẵn sàng".
Hơn ba năm kể từ sau thành công của Từ chối nhẹ nhàng thôi - một sản phẩm kết hợp với Bích Phương trong mùa dịch Covid-19, Phúc Du nhận lời tham gia phỏng vấn.
"Tôi muốn tất cả những gì đem đến cho khán giả là những thứ chỉn chu, hoàn hảo và cẩn thận nhất. Sản phẩm âm nhạc hay phát ngôn cũng vậy", anh nói.
 |
Phúc Du (Trương Anh Phúc) tốt nghiệp Đại học Kinh tế Quốc dân. Ảnh: Phạm Nguyễn. |
Sinh ra trong gia đình lao động tạo nên Phúc Du có thế mạnh ngôn từ
- Ca khúc mới của anh, "Yêu anh đi mẹ anh bán bánh mì", lấy cảm hứng từ đâu?
- Trong một buổi làm việc với chị Tiên Cookie, tôi có kể câu chuyện mẹ tôi là người bán bánh mì, nói vui là có công lớn trong việc cung cấp lương thực cho học sinh ở khu vực Giảng Võ (Hà Nội). Chị Tiên nói là "Tại sao em chưa bao giờ làm bài về chuyện này" và thế là tôi có ý tưởng viết Yêu anh đi mẹ anh bán bánh mì.
Tính đến nay, mẹ tôi đã bán đồ ăn được hơn 20 năm. Trong đó có 3 năm bán bún riêu, rồi chuyển qua bán bánh mì. Ngày xưa, mẹ tôi bán hàng ở Ngọc Khánh, cửa nhà tôi. Còn nay mẹ chuyển địa điểm cách nhà vài cây số.
- Tới nay, hiệu ứng ca khúc có đạt kỳ vọng của anh?
- Ca khúc đã thành công vượt quá dự đoán của tôi. Tôi thấy khán giả cảm nhận đây là bài hát gần gũi. Đây là ca khúc nói về câu chuyện cá nhân nhưng chạm được đến rất nhiều khán giả. Với những người có bố mẹ bán hàng ăn, họ cảm nhận rất rõ nhưng với những bạn bố mẹ không bán quán ăn, họ cũng thấy mình trong đó. Tôi vui vì bài hát chạm được đến nhiều bạn có bố mẹ là người lao động giống mình.
Với tôi, view là một trong những yếu tố quyết định ca khúc thành công nhưng không phải yếu tố quan trọng nhất. Thành công của ca khúc, đầu tiên phải là tôi nói được những điều tôi muốn nói, thể hiện được những gì tôi muốn. Đó là yếu tố tôi đặt lên hàng đầu.
- Đâu là ca khúc khiến anh tự hào nhất ở thời điểm hiện tại?
- Ngay khi bạn hỏi câu này, tôi sẽ trả lời đó là Yêu anh đi mẹ anh bán bánh mì. Đây là ca khúc mà tôi truyền tải được suy nghĩ, những điều tôi muốn nói với mẹ, với những người mà tôi thương yêu.
Yêu anh đi mẹ anh bán bánh mì, tôi chỉ viết mất hơn 1 tuần, có thể nói là nhanh nhất nhưng đây cũng là ca khúc lâu nhất vì nó là tất cả tâm tư, dồn nén, tôi đã gom góp trong hơn 20 năm.
- Khá lâu rồi Phúc Du mới ra mắt ca khúc mới, thời gian qua anh đã làm gì?
- Sống. Đa phần là sống, trải nghiệm những chiến thắng, niềm vui, nỗi buồn, mất mát, đau thương - những thứ mà người trẻ nên trải nghiệm. Mùa dịch, tôi chưa nhận ra trải nghiệm là điều cần thiết cho một con người và một nghệ sĩ.
Ngày trước, tôi tập trung vào kỹ thuật, tập trung vào chế tác âm nhạc nhiều hơn là sáng tác. Sau này, tôi nhìn lại, những rào cản, khó khăn, những thứ tôi còn mơ hồ ngày đó, trở thành nguồn nguyên liệu để có được tôi của ngày hôm nay.
Tôi từng khá mông lung không biết làm sao thể hiện được cảm xúc, tâm tư của mình vào bài hát. Khi tôi chưa trả lời được câu hỏi này, thì tôi cảm thấy bế tắc và đặt ra câu hỏi vào khả năng của bản thân, liệu tôi đã đi đúng đường hay chưa.
  |
Phúc Du sinh ra trong gia đình truyền thống, bố mẹ là những người lao động. Ảnh: Phạm Nguyễn. |
- Nói vậy, nghĩa là có lúc anh nghĩ con đường âm nhạc là không phù hợp với anh?
- Đúng vậy. Tôi từng hỏi mình theo rap có đúng không, cách tôi làm nhạc như thế này đã đúng hay chưa nhưng tôi chưa bao giờ phải suy nghĩ về việc vào TPHCM là đúng hay không. TPHCM cho tôi nhiều cơ hội, trải nghiệm và những mối quan hệ quý giá.
Nhiều lúc, nhìn thấy bạn bè đại học có công việc ổn định, có những thành công nhất định trong khi tôi vẫn đang chật vật, tôi cũng đặt dấu hỏi nhưng tôi thường nghĩ đến viễn cảnh nếu tôi sống ổn định nhưng phải cất hết tình yêu với âm nhạc, cảm hứng viết nhạc vào một góc, tôi có chịu được không. Tôi không chịu được.
Tôi đã chạm đáy, phải vay tiền để uống nước
- Phúc Du muốn khán giả nhớ tới anh là một rapper như thế nào?
- Tôi muốn khán giả thấy tôi là người có thể nói lên tiếng lòng của khán giả. Sau vài năm làm nghệ thuật, tôi nhận ra tôi muốn mình là người có thể nói ra tâm tư của người nghe.
Khi thấy tôi có khả năng, có sức ảnh hưởng này, tôi nhận ra đây chính là điều mà tôi muốn theo đuổi lâu dài.
- Phúc Du là một rapper được đánh giá cao về cách dùng từ, đây là tài năng thiên bẩm của anh?
- Tôi nghĩ một phần là năng khiếu bẩm sinh, nhưng phần lớn đến từ môi trường sống. Tôi lớn lên ở con ngõ có nhiều người dân lao động, họ hàng hai bên của tôi cũng là những người giản dị, làm những công việc bình thường. Tôi cũng quen rất nhiều người bạn, mỗi người mỗi tính, mỗi người một cách nói chuyện. Tôi được nghe những câu chuyện, được chứng kiến những sự việc rất đời từ ngày còn nhỏ. Đây là những thứ tạo nên một Phúc Du ngày hôm nay.
 |
Với Phúc Du, ca từ được trau dồi từ vốn sống. Ảnh: Phạm Nguyễn. |
- Lyrics là yếu tố quan trọng khiến một rapper thành công, anh có nghĩ vậy?
- Tôi nghĩ cách dùng từ là khả năng của tôi nhưng với tôi, nếu rapper khác có đọc được bài phỏng vấn này mà khả năng của họ nằm ở điều khác, thì cũng không có vấn đề gì cả. Tôi không quá đề cao tài năng thiên bẩm của mình. Tôi nghĩ mỗi người sinh ra đều có khả năng, vai trò riêng.
- Nhiều người nói Phúc Du và Bích Phương như cặp bài trùng?
- Tôi nghĩ chị Bích Phương khi đá cặp với ai thì cũng tạo nên sức công phá mạnh vì chị Phương có sẵn chất bùng nổ.
Tôi không bao giờ chạnh lòng nếu ai đó nói tôi thành công nhờ Bích Phương hay bất kỳ ai. Đó là sự thật và là một điều tuyệt vời.
- Lý do anh sống kín tiếng, ít xuất hiện trước truyền thông?
- Tôi thích chiều khán giả. Vì thích chiều nên tôi muốn mang đến cho khán giả những điều tốt nhất, từ cách phát ngôn đến sản phẩm âm nhạc. Đây là lý do tôi không lên tiếng quá nhiều, đơn giản vì tôi muốn chuẩn bị mọi thứ tốt nhất.
 |
Phúc Du chọn sống kín tiếng trong thời gian qua. Ảnh: Phạm Nguyễn. |
- Anh đánh giá thế nào về rapper ở Việt Nam và thị trường nhạc rap ở hiện tại đã rơi khỏi đỉnh?
- Tôi nghĩ là rapper được khán giả yêu thích, người đó luôn có một chất riêng. Đa phần không có ai viết hộ rapper được và âm nhạc thể hiện rất rõ cá tính của rapper. Rap không giống âm nhạc thông thường là ca sĩ hợp tác với nhạc sĩ nhưng rap thì khác.
Đúng là rap đang đi xuống từ một cái đỉnh nhưng đó chỉ là một trong những cái đỉnh như hồi 2005-2007, sau đó là 2013-2015 và tiếp đó là 2020. Tôi nghĩ việc đi xuống là cần thiết. Phải có sự đi xuống thì mới khiến mọi người tập trung để phát triển. Khán giả cũng chọn lọc hơn. Như vậy, sự đi xuống sẽ giúp cả nghệ sĩ và khán giả phát triển, như thế thì cái đỉnh mới sẽ sớm thôi.
- Vậy có lẽ đây là thời điểm khó khăn của các rapper?
- Cá nhân tôi từng trải qua những lúc phải vay tiền để uống nước, đã từng chạm đáy rồi nên tôi thấy không có gì khổ hơn. Không phải riêng tôi, hầu như rapper nào cũng từng khổ. Chẳng có ai vì sướng quá mà viết rap cả, đều bắt nguồn từ khổ quá mà viết.
- Ngoài đời, anh là người có tính cách thế nào?
- Có người thấy tôi rất ngầu, nhưng có người thấy tôi chẳng giống ai. Tôi thấy những người theo đuổi âm nhạc mà cụ thể là rap, thường có những câu chuyện khác. Nếu mọi người nói chuyện về lương, thưởng, sếp, công việc, thì rapper nói chuyện về vũ trụ, nhân sinh, quan điểm sống. Nhiều người nhìn vào có thể sẽ thấy chẳng hiểu chúng tôi đang nói gì.
- Là một sinh viên Kinh tế lấn sân sang con đường ca hát và nhanh chóng được biết đến, anh đã quen với nổi tiếng, quen với việc là một nghệ sĩ?
- Tôi không quen, tôi cũng không bao giờ muốn quen với việc mình nổi tiếng. Sẽ không bao giờ có chuyện bạn trở nên nổi tiếng và thế là xong, từ giờ tới cuối đời bạn sẽ nổi tiếng. Nổi tiếng là sự chiến đấu, bạn phải nỗ lực để xứng đáng với cụm từ "nổi tiếng". Đó là lý do tôi không muốn quen với điều này để luôn có đủ cảm hứng mọi thứ tốt hơn. Nếu quen rồi, người ta sẽ không còn muốn cố gắng nữa.
 |
"Tôi không quen và không muốn quen với nổi tiếng" - Phúc Du. Ảnh: Phạm Nguyễn. |
